Tinin Sosyolojisi Simmel Sosyolojisinin İnşası

Simmel’in sosyoloji anlayisini insa ettigi eseri Paranin Felsefesi’dir.Bu eserde Simmel önceden ele aldigi ve daha sonra ele alacagi konulari para ekseninde analiz eder. Ancak temel ilgisi modernliktir. Nitekim 20. yüzyilin girisinde yazilan bu metin 19. yüzyilda insa olmus sosyolojinin yüzyillik özetidir. Simmel öyle bir yerde durmaktadir ki, 20. yüzyilin safaginda, 18. yüzyil bilinç felsefeleri ile 19. yüzyil sosyoloji birikimine sahip olarak modernligi ele alis biçimi ve topluma dair yeni içgörüleri ile kendinden sonra gelenleri belirlemistir. En azindan sonraki kuramcilar bir sekilde onunla hesaplasmak zorunda kalmislardir. Para, “dünyanin seküler Tanrisidir”. Bu mantiga göre, para, mutlak amacin psikolojik anlamina yükseltilen mutlak araçtir. Seylerin göreliliginin yegâne mutlak ifadesidir. Para, ekonomik degerlerin göreliliginin cisimlesmesidir. Para, her bir özel degerin bir baskasi ile degistirilebilir olmasini cisimlestirir. Modern hayat, nesnelerin degisen nitelik ve niceliklerinin çesitliliginde özün saptanmasini temsil eden paraya dayanmaktadir. Modern insan ise, haz pesinde kosan ve bu amaçla her seyi araçsallastiran, pragmatik bir tiptir. Para, Simmel için, insanin bilis tarzinin, zihnin isleyis biçiminin ürünüdür. Zihin nasil farkliliklari bir kilar ve kavrami üretir, teorik olarak dis dünyayi bilirse, ayni sekilde pratik dünya ile iliski kurarken, nesnelerle iliski kurarken kavram benzeri bir bilissel-ölçme araci yaratir: Para. Para da kavram gibi içi bos bir varliktir, bir ölçüm birimidir. Kendi soyutlugu ile baska nesnelerin degerini ölçer. Mübadele sürecinde ortaya çikan nesnenin degeri para ile ifade edilir. Böylece ekonomik süreç sosyal, iliskisel olarak hem açiklanir, hem de para ile zihin arasindaki iliski tesis edilmis olur. Para, zihin ile gerçeklik ve insanlar arasi iliskiselligin, topyekûn yasamin iliskiselliginin hem sembolüdür, hem de simülakrdir. Simmel, tarihsel materyalizmin altina metafiziksel bir temel atmak için yola çikar. Ancak kendi para metafiziginin altina psikolojik bir temel atmakla sonuçlanan bir düsünsel süreci takip etmektedir. Simmel sunu kabul etmemizi ister: Arzumuzun nesnesini yaratan arzumuzdur. Ona anlam yükleyen arzumuzdur, dolayisiyla arzu nesnesi arzumuzu tatmin edemez, çünkü bizim arzu duydugumuz nesnesi degil, arzunun yükledigi anlamdir. Insanin kendi yarattigi fenomenal dünyadan çikis imkani yoktur. Bu dünya idealarin gölgelerinin dans ettigi, insani sonsuz bir esriklik içinde kandiran bir dünyadir. Gerçekle her iliski kurma çabamiz, gerçeklik ile olan mesafemizi arttirmaktan baska bir sey yapmamaktadir. Bu durum Yunan mitolojisinde, insanin gerçege ulasma çabasinin ardindan cezalandirilan Prometheus ile anlatilir. Gerçek insana yasaktir. Kant’in, Yunan mitinin ifade ettigi durumu felsefi olarak biçimlendirdigi söylenebilir. Simmel de bunun sonuçlarini psisik patoloji ile açiklar. 20. yüzyilin basinda Simmel, Weber, Sombart, Veblen ve Tarde’in kapitalizmin ya da daha genis olarak ekonomik süreçlerin insan psikolojisini ve zihinsel ürünlerini etkilemesi konusunda ve daha ziyade kapitalizmi kültür boyutuyla açikladiklari çalismalari, idealist-diyalektik bir sosyoloji anlayisinin ürünleri olarak degerlendirilebilir. Bununla birlikte, yukarida ismi geçen sosyologlar insan psikolojisinin derin köklerindeki irrasyonalite ile kapitalizm ya da ekonomik süreçler arasinda baglanti kurmaktadirlar. Kapitalizmi irrasyonel bir süreç olarak degerlendiren Marx’tan farkli bir ele alis söz konusudur. Marx, kapitalizmi kendi kendini yok eden bir süreç olmasi hasebiyle irrasyonel biri sistem olarak degerlendirirken, digerleri insan psikolojisinin irrasyonel boyutu olan bilinçalti ile iliskilendirmektedirler.


Ürün Adı: Tinin Sosyolojisi Simmel Sosyolojisinin İnşası
Ürün Kodu: 9786059932318
Yazar: Dr. Yıldız Akpolat
Basım Yılı: 2015
Kapak Türü: Karton Kapak
Sayfa Sayısı: 264
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Çevirmen: